Televizyondaki bir bilgi yarışmasında gördüğüm ve kendi kendime kahkaha attıran bir soru üzerine düşünmeye başladım. Soru, basit gözüken bir soruydu:
Her hafta 50 lira biriktiren biri, 7800 liralık bir bisikleti kaç yılda alabilir?
Cevaplar da 1, 2, 3 ve 4 olarak sıralanmıştı. Bisikletin fiyatı olan 7800’ü 50’ye ve sonra çıkan sonucu da 52’ye bölünce ulaşılan cevap 3 gibi gözükse de aslında bu doğru bir cevap değildi.
Bu soru aslında bayağı komplike bir soruydu, çünkü birikim yapılan para birimi Türk Lirası (TRY) idi. Sürekli cari açığı olan ve sürekli basılan paralar ile değeri seyreltilen Türk Lirası’na karşı bisikletin değerinin her geçen gün artma eğilimi olacaktı. Bu soruyu geçmiş yılların enflasyon verilerini de kullanarak gerçekçi bir şekilde hesaplamaya çalışalım.
Başlangıç tarihi olarak 1 Ocak 2014’ü almak istiyorum. TÜİK verilerine göre 2014-2018 yılları arası enflasyon oranları (her Aralık ayı için) sırasıyla %8,17, %8,81, %8,53, %11,92 ve %20,30’du. Hesaplamaları yaparken resmî TÜİK verilerini kullanacağım ama 2018 yılı için Steve Hanke’nin hesabına göre Türkiye’deki enflasyon %80 seviyelerinde idi.
Bisikletin her yıl resmî TÜİK enflasyon oranında pahalanacağını varsayarsak, 1 Ocak 2014’te 7800 TRY olan bir bisikletin 1 Ocak 2015’te 7800×1,0817 şeklinde bir hesaplamayla 8437 TRY’ye çıkacağını da varsayabiliriz. Bu hesaplara devam ederek bisikletin 2018 fiyatı 12329 TRY’ye yükselir gibi görünüyor.
Şimdi basit hesabımıza geri dönebiliriz: Bu bisikleti her hafta 50 lira biriktirirsen (12329÷50)÷52= 4,741 yılda satın alabilir hâle gelebiliyorsun. Yani sorunun doğru cevabı şıklar arasında bile yok.
Şimdi birikimi lira olarak tuttuğumuzu değil de haftalık 50 liralık Bitcoin aldığımız senaryo ile değerlendirelim. Bunu hesaplarken de dcaBTC.com sitesini kullanacağım. Sitede Türk Lirası olmadığı için biraz da kolaya kaçıp USD/TRY çiftinin yıl içi ortalama fiyatlarını kullandım.
| Yıl | Ortalama USD/TRY Kuru | 50 TRY’nin Alabileceği USD |
|---|---|---|
| 2014 | 2,20 | 22,73 |
| 2015 | 2,72 | 18,38 |
| 2016 | 3,02 | 16,56 |
| 2017 | 3,65 | 13,70 |
| 2018 | 4,82 | 10,37 |
2014 ile 2018 yılları arasında her hafta düzenli olarak 50 liralık Bitcoin almış birisi bu süre zarfında 874.213.700 Satoshi biriktirmiş oluyor ki bu da 8,742 Bitcoin’e denk gelmektedir. 1 Eylül 2018’de (başlangıçtan yaklaşık 4,74 yıl sonra) bir Bitcoin’in fiyatı 7270$ olduğuna göre biriktirdiğiniz Bitcoin’in USD (Amerikan Doları) karşılığı 63.554’e denk geliyor. (Gerçek değeri aslında 8,742 Bitcoin ama “1 Bitcoin = 1 Bitcoin” kabul etmesi zaman alan bir süreç olduğundan dolar karşılığını da yazmakta fayda gördüm.)
Bu para ile 2018 yılında 32 bisiklet alabilirdiniz ve de geriye 26,5 milyon Satoshi’niz kalırdı. Haftada 50 TRY biriktirip birikimi de TRY olarak tuttuğunuzda 4,74 yıl sonunda bir bisikletiniz olurken, aynı işlemi Bitcoin biriktirerek yaptığınızda 32 bisikletlik bir filonuz, yanında da bu yazının güncellendiği 4 Haziran 2023 tarihi itibari ile 7200 dolara denk gelen bir birikiminiz de bulunmaya devam ediyor olacaktır.
Değer saklama aracı olarak Bitcoin’in bu süreçte liraya göre 32 kattan fazla avantajlı olduğu kolayca görülürken bir de bankanızda bulunan yabancı kurları fiziksel olarak çekemediğiniz bir ortamda sağladığı özgürlüğün verdiği kafa dinginliği paha bile biçilemez.
Bitcoin, en iyi birikim yapma teknolojisidir. Hiç Bitcoin almamışsanız ve fiyatlarındaki volatilite (dalgalanma) ile ilgili tereddütleriniz varsa sizi üzmeyecek miktarlarda düzenli Bitcoin alımı yaparak başlamanızı ve de gerisini zamana bırakmayı düşünmenizi öneririm.
Bu yazı ilk olarak, 4 Ağustos 2019 tarihinde bir Twitter bilgiseli olarak yazılmıştır.